Οι πληροφορίες που περιλαμβάνονται στα παρακάτω κείμενα ΔΕΝ πρέπει με κανένα τρόπο να υποκαταστήσουν τη σχέση Ιατρού - Ασθενή, αντιθέτως ζητήστε τη γνώμη του θεράποντα ιατρού σας, σε περίπτωση ασθένειας ή εφαρμογής πληροφορίας που υπάρχει στα κείμενα αυτά.
- Γριπη
- Διαιτητικες οδηγιες για ασθενεις με υπερουριχαιμια (αυξημενο ουρικο οξυ)
- Διαιτητικες οδηγιες για ασθενεις με χολολιθιαση
- Υψηλη χοληστερολη
- Σακχαρωδης διαβητης
- Διαιτητικες οδηγιες για ασθενεις με γαστροοισοφαγικη παλινδρομηση
- Αρθραλγιες
- Διαμεσες πνευμονοπαθειες
- Σηπτικη αρθριτιδα - Οστεομυελιτιδα
- Σπληνεκτομη
Γρίπη
Η γρίπη είναι μια ιογενής λοίμωξη που προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα.
Οι ομάδες υψηλού κινδύνου για να εμφανίσουν σημαντικές επιπλοκές κατά την διάρκεια της νόσου είναι :
• μικρά παιδιά
• ηλικιωμένοι
• γυναίκες κατά την διάρκεια της κύησης
• ανοσοκατεσταλμένοι ( καρκινοπαθείς, μεταμοσχευμένοι, ασθενείς με HIV, ασθενείς σε χρόνια αγωγή με κορτικοστεροειδή )
• άτομα με χρόνια νοσήματα ( σακχαρώδης διαβήτης, άσθμα, καρδιαγγειακά νοσήματα, χρόνια αναπνευστική πνευμονοπάθεια )
Ο καλύτερος τρόπος προστασίας από τον ιό της γρίπης είναι ο έγκαιρος ετήσιος εμβολιασμός.
Συμπτώματα : η τυπική μη επιπλεγμένη γρίπη παρουσιάζει αιφνίδια έναρξη.
Στα συμπτώματα περιλαμβάνονται πυρετός >38ο C, φρίκια, καταβολή, μυαλγίες, κεφαλαλγία, ρινική συμφόρηση.
Ο πυρετός διαρκεί 1-7 ημέρες ( συνήθως 3-5 ). Παρατηρείται κόρυζα, μη παραγωγικός βήχας και φαρυγγαλγία.
Οι ηλικιωμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάζουν μόνο κακουχία και σύγχυση, συχνά χωρίς πυρετό ή συμπτώματα από το αναπνευστικό.
Στα σημεία συμπεριλαμβάνονται ήπια φαρυγγική επινέμεση, ερύθημα προσώπου, και ερυθρότητα των επιπεφυκότων.
Μπορεί να παρατηρηθεί μέτρια διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων. Εργαστηριακά ευρήματα : λευκοπενία, πρωτεϊνουρία.
Οι ταχείες εργαστηριακές δοκιμασίες για αντιγόνα γρίπης σε ρινικά και φαρυγγικά δείγματα είναι πλέον ευρέως διαθέσιμες.
Επιπλοκές: η γρίπη προδιαθέτει σε δευτερογενή βακτηριδιακή λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος.
Συχνές επιπλοκές είναι:
• η οξεία παραρρινοκολπίτιδα
• η μέση ωτίτιδα
• η πυώδης βρογχίτιδα
• η πνευμονία
Οι ηλικιωμένοι και οι χρόνιοι ασθενείς εμφανίζουν υψηλό κίνδυνο επιπλοκών.
Η πνευμονία συνήθως οφείλεται σε βακτηριδιακή λοίμωξη από πνευμονιόκοκκο ή λιγότερο συχνά από σταφυλόκοκκους ή αιμόφιλο.
Πρωτογενής ιογενής πνευμονία ( που προκαλείται από τον ίδιο τον ιό της γρίπης ) μπορεί να παρατηρηθεί ιδιαίτερα σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο και εγκύους, και εμφανίζει υψηλή θνητότητα.
Ορισμένες φορές παρατηρείται περικαρδίτιδα, μυοκαρδίτιδα, σύνδρομο τοξικής καταπληξίας και θρομβοφλεβίτιδα. Το σύνδρομο Reye ( λιπώδες ήπαρ και εγκεφαλοπάθεια ) αποτελεί σπάνια, αλλά σοβαρή επιπλοκή της γρίπης ( συνήθως τύπου Β ) και άλλων ιογενών λοιμώξεων ( π.χ ανεμoυλογιάς ), ιδιαίτερα σε νέα παιδιά. Χαρακτηρίζεται από ταχέως εξελισσόμενη ηπατική ανεπάρκεια και εγκεφαλοπάθεια, με ποσοστό θνητότητας 30%. Η παθογένεση είναι άγνωστη, αλλά το σύνδρομο σχετίζεται με την χρήση ασπιρίνης σε ποικιλία ιογενών λοιμώξεων. Υπογλυκαιμία, αύξηση των αμινοτρανσφερασών του ορού και της αμμωνίας του αίματος, παράταση του χρόνου προθρομβίνης και διαταραχές στο επίπεδο συνείδησης παρατηρούνται μέσα σε 2-3 εβδομάδες από την έναρξη της ιογενούς λοίμωξης.
Η θεραπεία είναι υποστηρικτική και κατευθύνεται προς την αντιμετώπιση του εγκεφαλικού οιδήματος .
Πρόληψη : το εμβόλιο για τον ιό της γρίπης παρέχει μερική ανοσία ( περίπου 85% αποτελεσματικότητα ) για λίγους μήνες μέχρι και ένα έτος.
Η αντιγονική σύνθεση του εμβολίου αλλάζει ετησίως και βασίζεται στα κυρίαρχα στελέχη του προηγούμενου έτους.
Ο εμβολιασμός τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο κάθε έτους συνιστάται για άτομα ηλικίας > 50 ετών, παιδιά ηλικίας > 6 μηνών, εφήβους που λαμβάνουν χρόνια αγωγή με ασπιρίνη, τροφίμους οίκων ευγηρίας, ασθενείς με χρόνια πνευμονικά ή καρδιακά νοσήματα ή άλλα σοβαρά υποκείμενα νοσήματα ( συμπεριλαμβανομένων των εγκύων στο 2ο και 3ο τρίμηνο της κύησης), εργαζόμενους στο χώρο της υγείας και άτομα που έρχονται σε επαφή με παιδιά ηλικίας < 2 ετών.
Το εμβόλιο αντενδείκνυται σε άτομα με τεκμηριωμένη υπερευαισθησία σε συστατικά του εμβολίου ( αλλεργία ), άτομα με σύνδρομο Guillain-Barre', σε οξέα εμπύρετα νοσήματα ή θρομβοπενία.
Επαρκής ανοσία επιτυγχάνεται 2 εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Η χημειοπροφύλαξη μπορεί να επιτευχθεί με οσελταμιβίρη 75 mg την ημέρα , η οποία είναι αποτελεσματική έναντι της γρίππης Α και Β. Η χημειοπροφύλαξη ελαττώνει τα ποσοστά διείσδυσης της νόσου μεταξύ των μη εμβολιασθέντων ατόμων, αν η χορήγησή της ξεκινήσει εντός 48 ωρών από την έκθεση στον ιό.
Θεραπεία : πολλοί ασθενείς αναζητούν απλώς ανάπαυση.
Μπορούν να χρησιμοποιηθούν αναλγητικά και αντηβηχικά. Κλινικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η χρήση οσελταμιβίρης 75 mg δύο φορές την ημέρα για 5 ημέρες ελαττώνει την διάρκεια των συμπτωμάτων. Η θεραπεία είναι αποτελεσματική εάν χορηγηθεί εντός 48 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων.
Πρόγνωση : η διάρκεια της μη επιπλεγμένης νόσου είναι 1-7 ημέρες και η πρόγνωση είναι εξαιρετική σε υγιείς, μη ηλικιωμένους ενήλικες.
Οι περισσότεροι θάνατοι οφείλονται σε βακτηριδιακή πνευμονία. Αν ο πυρετός επιμένει για περισσότερο από 4 ημέρες, με παραγωγικό βήχα και λευκά αιμοσφαίρια >10.000/mcL, θα πρέπει να τίθεται η υποψία δευτερογενούς βακτηριακής λοίμωξης. Η πνευμονιοκοκκική πνευμονία είναι η συχνότερη λοίμωξη τέτοιου τύπου και η σταφυλοκοκκική πνευμονία είναι η σοβαρότερη.
Γενικές οδηγίες σε περίπτωση ασθένειας
Για τον ασθενή
• μην βγαίνετε από το σπίτι μέχρι να περάσει ένα 24ωρο χωρίς πυρετό
• περιοριστείτε σε ένα δωμάτιο του σπιτιού
• εάν είναι δυνατό χρησιμοποιείτε ξεχωριστό μπάνιο από την υπόλοιπη οικογένεια
• να έρχεστε σε επαφή με ένα μέλος της οικογένειας
• αποφύγετε επαφές με συγγενείς, φίλους και κυρίως παιδιά και εγκύους
• καλύπτετε το στόμα και την μύτη με χαρτομάντιλο όταν βήχετε ή πταρνίζεστε
• τοποθετείτε τα χαρτομάντιλα μετά την χρήση τους σε σακουλάκια κλειστά
Για την υπόλοιπη οικογένεια
• ανανεώνετε συχνά τον αέρα του σπιτιού
• πλύνετε τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι κάθε φορά που έρχεστε σε επαφή με τον ασθενή
• αποφεύγετε να φέρνετε τα χέρια στο στόμα , την μύτη και τα μάτια ένας ασθενής με γρίπη είναι μεταδοτικός από 24 ώρες πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων μέχρι και 7 ημέρες μετά.
Διαιτητικές οδηγίες για ασθενείς με υπερουριχαιμία (αυξημένο ουρικό οξύ)
Τρόφιμα που απαγορεύονται
• Κόκκινο κρέας , σπλάχνα
• Θαλασσινά ( μύδια , χτένια κλπ )
• Αλκοολούχα ποτά και κυρίως μπύρα
• Αμύγδαλα
• Φασόλια
• Αρακάς
• Φακές
• Σπανάκι
• Σπαράγγια
• Κουνουπίδι
• Μανιτάρια
• Αλεύρι βρώμης
Γενικές οδηγίες
• Αποφύγετε τα λιπαρά γεύματα τις βραδινές ώρες
• Αποφύγετε την απότομη απώλεια βάρους και τις δίαιτες « νηστείας »
• Αυξήστε την κατανάλωση υγρών όπως νερό, χυμούς φρούτων κλπ ( η αυξημένη παραγωγή ούρων 2 λίτρα ή παραπάνω βοηθά στην απέκκριση του ουρικού οξέος )
Διαιτητικές οδηγίες για ασθενείς με χολολιθίαση
Προδιαθεσικοί παράγοντες
• Παχυσαρκία
• Ταχεία απώλεια βάρους
• Δυσανεξία στη γλυκόζη και αυξημένα επίπεδα ινσουλίνης
• Αυξημένα τριγλυκερίδια
• Σακχαρώδης διαβήτης
Γενικές οδηγίες
• Μείωση προσλαμβανόμενων θερμίδων ημερησίως
• Μείωση των λιπαρών τροφών
• Κατανάλωση περισσότερων πρωτεϊνών και φυτικών ινών
Επιτρέπονται
• Γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά
• Όλα τα λαχανικά ωμά ή μαγειρεμένα
• Κρέας κόκκινο ή άσπρο, ψητό ή βραστό, χωρίς λίπη
• Πατάτες, όσπρια, ζυμαρικά, ρύζι
• Φρούτα και χυμοί
Απαγορεύονται
• Γαλακτοκομικά με όλα τα λιπαρά
• Κρέατα και ψάρια πλούσια σε λίπος
• Τηγανητά
• Ξηροί καρποί
Υψηλή χοληστερόλη
Η χοληστερόλη είναι μια ουσία που βρίσκεται στα λίπη στο αίμα μας.
Ενώ το σώμα μας χρειάζεται την χοληστερόλη για να συνεχίσει την οικοδόμηση υγιών κυττάρων, η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.
Τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης μπορεί να οφείλονται σε κληρονομικά αίτια ή σε δίαιτα πλούσια σε λιπίδια.
Συμπτώματα:
Η υψηλή χοληστερόλη δεν έχει συμπτώματα. Μια εξέταση αίματος είναι ο μόνος τρόπος για την ανίχνευση της υψηλής χοληστερόλης.
Η χοληστερόλη βρίσκεται στο αίμα μας συνδεδεμένη με πρωτεΐνες και αυτός ο συνδυασμός οδηγεί στην δημιουργία λιποπρωτεϊνών.
Υπάρχουν 3 είδη λιποπρωτεϊνών:
• Χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνες ( LDL ) : ή κακή χοληστερόλη. Μεταφέρει την χοληστερόλη σε όλο το σώμα και συσσωρεύεται στα τοιχώματα των αρτηριών.
• Πολύ χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη ( VLDL ): μεταφέρει τα τριγλυκερίδια.
• Υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνη ( HDL ): ή καλή χοληστερόλη, μεταφέρει την περίσσεια χοληστερόλης πίσω στο ήπαρ
Παράγοντες κινδύνου για υψηλή χοληστερόλη:
• Κάπνισμα. βλάπτει τα τοιχώματα των αγγείων, καθιστώντας πιο εύκολη την συσσώρευση των λιπιδίων. Μπορεί επίσης να μειώσει την HDL χοληστερόλη.
• Παχυσαρκία. BMI>30 προδιαθέτει για υψηλή χοληστερόλη
• Κακή διατροφή. Τρόφιμα πλούσια σε χοληστερόλη, όπως το κόκκινο κρέας και τα γαλακτοκομικά με πλήρη λιπαρά μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης.
• Έλλειψη άσκησης. Η άσκηση βοηθάει στην αύξηση της HDL και μείωση της LDL.
• Υψηλή αρτηριακή πίεση. Η αρτηριακή υπέρταση προκαλεί βλάβη στα τοιχώματα των αγγείων και μπορεί να επιταχύνει την συσσώρευση των λιπιδίων στο τοίχωμα.
• Σακχαρώδης διαβήτης. Υψηλό σάκχαρο στο αίμα συμβάλλει στην αύξηση της LDL χοληστερόλης και μείωση της HDL, και προκαλεί βλάβη στο τοίχωμα των αγγείων.
• Οικογενειακό ιστορικό για καρδιαγγειακά νοσήματα. Εάν συγγενής πρώτου βαθμού ( γονείς – αδέρφια ) αναπτύξει καρδιακό νόσημα σε ηλικία < 55 ετών.
Επιπλοκές :
αθηρωμάτωση των αγγείων με κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου ( ρήξη αθηρωματικής πλάκας και θρόμβωση ) και αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου.
Διάγνωση :
τίθεται με εξέταση αίματος και μέτρηση της ολικής χοληστερόλης, ΗDL χοληστερόλης, LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων ( λιπιδαιμικό προφίλ) .
Για πιο ακριβείς μετρήσεις συστήνεται νηστεία 10-12 ώρες πριν από την λήψη του αίματος
Φυσιολογικές τιμές
• CHOL < 200 mg/dl
• HDL > 40 mg/dl
• LDL < 160mg/dl, <130 mg/dl, < 100 mg/dl, <70 mg/dl ανάλογα με την ύπαρξη άλλων παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα ή την ύπαρξη προηγούμενων συμβάντων
• Tριγλυκερίδια < 150 mg/dl
Θεραπεία :
• Αλλαγή τρόπου ζωής
• Άσκηση
• Βελτίωση της διατροφής
• Απώλεια βάρους
• Διακοπή καπνού
• Φαρμακευτική υπολιπιδαιμική αγωγή μετά από συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό, όταν τα διαιτητικά μέτρα και η αλλαγή του τρόπου ζωής δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα
Σακχαρώδης διαβήτης
• Τι είναι ο σακχαρώδης διαβήτης ?
Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια παθολογική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα γλυκόζης στο αίμα.
• Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για να εμφανίσει κάποιος σακχαρώδη διαβήτη ?
Ηλικία > 45 ετών
Αυξημένο σωματικό βάρος ( ΒΜΙ >25 Kg/m2 )
Θετικό οικογενειακό ιστορικό για Σ.Δ.
Απουσία άσκησης
Ιστορικό διαβήτη κύησης ή γέννηση μωρού με βάρος > 4100 gr.
Αρτηριακή υπέρταση ( > 140/90 )
Δυσλιπιδαιμία ( ΗDL < 35 mg/dl ή Tg > 250 mg/dl )
HbA1c > 5.7 % σε προηγούμενες μετρήσεις
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Ιστορικό αγγειακών παθήσεων
• Πώς γίνεται η διάγνωση του Σ.Δ. ?
Τα κριτήρια διάγνωσης του Σ.Δ. είναι :
HbA1c ( γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη ) > 6.5 % ή
γλυκόζη νηστείας >126 mg/dl ή
γλυκόζη αίματος > 200 mg/dl την 2η ώρα μετά από του στόματος πρόσληψης 75 gr. γλυκόζης ( καμπύλη σακχάρου )
• Τι συμπτώματα έχει ο Σ.Δ. ?
Αυξημένη δίψα
Πολυουρία
Κούραση
Έντονη πείνα που οδηγεί σε πολυφαγία
Απώλεια βάρους
Θάμβος οράσεως
• Πόσοι τύποι διαβήτη υπάρχουν ?
Σ.Δ. τύπου 1 , όταν το πάγκρεας παράγει λίγη ινσουλίνη ή καθόλου
Σ.Δ. τύπου 2 , όταν το πάγκρεας παράγει λίγη ινσουλίνη ή αναπτύσσεται αντοχή στην ινσουλίνη ή και τα δύο
Διαβήτης κύησης , ο οποίος εμφανίζεται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και διαρκεί όσο και αυτή, με αποκατάσταση των τιμών του σακχάρου μετά τον τοκετό.
Λανθάνων αυτοάνοσος διαβήτης των ενηλίκων
2παθής διαβήτης ως συνέπεια άλλων νοσημάτων ή μετά από λήψη ορισμένων φαρμάκων (αιμοχρωμάτωση, μεγαλακρία, υπερθυρεοειδισμός, γλυκοκορτικοειδή, νικοτινικό οξύ, αναστολείς β-υποδοχέων, αποκλειστές διαύλων ασβεστίου, θειαζιδικά διουρητικά, διουρητικά της αγκύλης )
• Υπάρχει τρόπος πρόληψης της εμφάνισης του Σ.Δ. και των επιπλοκών του ?
Εάν υπάρχουν προδιαθεσικοί παράγοντες για την εμφάνιση του Σ.Δ. απαραίτητη είναι η τροποποίηση των παραγόντων αυτών με αλλαγή του τρόπου ζωής.
Συνιστάται διακοπή του καπνού , απώλεια βάρους , δίαιτα , άσκηση.
Με την εμφάνιση της νόσου απαιτείται επιπλέον φαρμακευτική αγωγή και στενή ιατρική παρακολούθηση για την επίτευξη των θεραπευτικών στόχων.
• Ποιες είναι οι επιπλοκές που μπορεί να προκαλέσει ο αρρύθμιστος Σ.Δ. ?
Διαβητική μικροαγγειοπάθεια - διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια - Διαβητική νεφροπάθεια
Διαβητική μακροαγγειοπάθεια – εμφάνιση αρτηριοσκλήρυνσης σε πρωιμότερο χρόνο και σε σοβαρότερη μορφή , με προσβολή αγγείων μεσαίου και μεγάλου μεγέθους όπως στεφανιαίες αρτηρίες και αγγεία του εγκεφάλου. Τα αποτελέσματα είναι εμφάνιση στεφανιαίας νόσου και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, κυρίως θρομβοτικών ή εμβολικών, και περιφερική αρτηριοπάθεια ( διαβητικό πόδι )
Διαβητική νευροπάθεια
Διαιτητικές οδηγίες για ασθενείς με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
ΤΡΟΠΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ
• Αποφυγή μεγάλων γευμάτων – κάνετε μικρά και συχνά γεύματα
• Μειώστε την πρόσληψη υγρών κατά την διάρκεια του γεύματος
• Αποφύγετε την κατάκλιση για τουλάχιστον 1 ώρα μετά το γεύμα
ΤΡΟΦΕΣ ΠΟΥ ΕΠΙΔΕΙΝΩΝΟΥΝ ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
• Τροφές πλούσιες σε λιπαρά
• Τηγανιτά
• Πικάντικα φαγητά ( μαύρο και κόκκινο πιπέρι )
• Αλκοόλ
• Σοκολάτα
• Καφές και άλλα ροφήματα που περιέχουν καφεΐνη
• Κοκκινιστά και τομάτα
• Εσπεριδοειδή φρούτα
• Ανθρακούχα αναψυκτικά